De binnentuin van het Gemeentemuseum in Den Haag heeft een grote metamorfose ondergaan, waarbij het museum is verrijkt met een groots glazen atriumdak.

Binnentuin Gemeentemuseum oude situatie

Binnentuin Gemeentemuseum nieuwe situatie, ingericht als perszaal tijdens Nuclear Security Summit 2014
Vanwege het uitdagende volledig glazen dak is Octatube als specialist in dragende glasconstructies al in een vroeg stadium in het bouwteam betrokken bij haalbaarheidstudies en de ontwerpvarianten. Voor deze ‘Design & Build’ opdracht Octatube tevens opgetreden op als hoofdaannemer. Eekhout Bouw is door Octatube gevraagd om als onderaannemer alle bouwkundige werkzaamheden voor haar rekening te nemen. Tevens heeft Eekhout Bouw voor Octatube de staalconstructie, de glazen vinnen en de glaspanelen aangebracht. Begin oktober 2013 zijn de voorbereidende werkzaamheden gestart. Door een steigervloer op hoogte aan te brengen is het mogelijk geweest om op twee niveaus tegelijk te werken: op de begane grond en ter hoogte van het dak.

President Obama tijdens zijn afsluitende persconferentie NSS2014 in het Gemeentemuseum
De opdracht was om de overkapping op 14 maart 2014, voor de start van de Nuclear Security Summit 2014, op te leveren. We zijn er trots op dat deze harde deadline is gehaald. Tijdens de Nuclear Security Summit is de binnentuin gebruikt als perscentrum.
Aan het monumentale gebouw van H.P. Berlage (1859-1934) ligt een geometrisch ontwerpsysteem ten grondslag dat gebaseerd is op de bakstenen koppenmaat van 110 millimeter. Deze maatsystematiek en het gedachtegoed van Berlage vormen een belangrijk uitgangspunt in het architectonische ontwerp van Braaksma & Roos Architecten voor de overdekte binnentuin. Het abstracte glazen dak boven de staalconstructie van kolommen en balken is een verwijzing naar de gelaagdheid in het ontwerp van Berlage. De binnentuin werd door Berlage altijd gezien als ontmoetingsplaats voor de bezoekers van het museum in de zomer. Deze functie wordt straks weer – door alle seizoenen heen – in ere hersteld. Daarnaast wordt de routing van het museum verbeterd.
De overkapte binnentuin biedt voor het museum tevens de mogelijkheid voor een publieksontvangst ‘met allure’ te creëren. Er is ook gelegenheid voor een zijprogramma met speciale tentoonstellingen en bijvoorbeeld modeshows. De binnenplaats met een oppervlakte van 700 vierkante meter biedt ruimte aan grote groepen tot 700 personen, hetgeen een grote meerwaarde is voor de stad Den Haag.

Binnentuin Gemeentemuseum tijdens opbouw tijdelijke steigervloer

Detail bevestiging hulpconstructie steiger aan kolom na stort schuimbeton
De constructie van het glazen dak bestaat uit meer dan 200 extra witte glazen vinnen, waarvan de helft hangt aan transparante glazen hoofdvinnen van meer dan 10 meter lang. De glasvinnen zijn afgedekt door geïsoleerde glaspanelen. Er is bewust gekozen om alle glascomponenten in low iron glas te maken, waardoor ze extra transparant zijn en in de binnenruimte geen verkleuring van objecten veroorzaken.
Het dak wordt gedragen door 8 stalen kolommen, maar de belastingen (zoals van sneeuw) worden voor een deel ook afgedragen op het monumentale museumgebouw. Behalve de vooruitstrevende glasdetaillering biedt de overkapping en renovatie van de binnentuin ook uitdagingen met betrekking tot hemelwaterafvoer, het binnenklimaat, koeling, elektra voorzieningen, akoestiek en brandveiligheid. De interdisciplinaire aanpak van het bouwteam leidt tot integrale oplossingen van deze thema’s.

De glaskap gezien vanuit de bouwkraan
Het ontwerp en de bouw van het project zijn nauw afgestemd met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Monumentenzorg, de Welstand, en de gemeente Den Haag. Met de integratie van verschillende specialismen is de bouwtijd zo kort mogelijk gehouden en de overlast voor het museum beperkt.

Binnentuin Gemeentemuseum vlak voor oplevering

Detail kolom en glaskap